Na tle sporu wokół zmian w ustroju władzy sądowniczej oraz napięcia wynikającego - z jednej strony - z atmosfery w Sejmie i w Senacie, a z drugiej strony - z demonstracji przeciwników tych zmian, rodzą się we mnie dwa istotne pytania:
(1) dlaczego PiS właśnie w tym momencie i w taki sposób (czyli niezwykle szybko) wprowadza te zmiany?
(2) Co zrobi prezydent Duda, gdy otrzyma krytyczne ustawy do podpisania?
Można szukać różnych odpowiedzi na pierwsze pytanie i najpewniej w każdej odpowiedzi będzie jakieś źdźbło prawdy. Ja jednak szukam odpowiedzi o charakterze strategicznym. Tu i teraz dzielę się refleksją więcej płynącą z intuicji niż ze szczegółowej analizy. Moim zdaniem, strategiczną przyczyną działania PiS w sprawie zmian w ustroju władzy sądowniczej jest zamiar przeprowadzenia przedterminowych wyborów. Trudno jest prognozować możliwy termin, ale można racjonalnie założyć, że on mieści się między jesienią 2017 r. i jesienią 2018 roku. Co więcej, uważam, że PiS rozważa przedterminowe wybory w sposób wariantywny, to jest zarówno w wariancie wejścia w życie spornych zmian i pierwszej fali zmian osobowych w sądach, jak i w wariancie niemożliwości czy trudności w wejściu w życie tych zmian. Po prostu PiS pójdzie do wyborów z adekwatną narracją (np. pod hasłem zmiany konstytucji w wariancie pierwszym lub pod hasłem reformy sądów w wariancie drugim). Zaryzykowałbym nawet tezę, że PiS celowo i świadomie wykreował konflikt wokół zmian w ustroju władzy sądowniczej.
Drugie pytanie ma charakter więcej taktyczny niż strategiczny. Moim zdaniem, prezydent Duda podpisze krytyczne ustawy dotyczące Krajowej Rady Sądownictwa i sądów powszechnych. Natomiast nie podpisze nowej ustawy o SN, lecz w części dotyczącej kształtowania składu i organizacji SN w okresie przejściowym oraz być może odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów zwróci się do Trybunału Konstytucyjnego ("TK") w wnioskiem w sprawie zgodności z Konstytucją. Trybunał rozstrzygnie ten wniosek w trybie pilnym, w ciągu 2-3 miesięcy. Zakładam, że w pewnej części TK ustali niekonstytucyjność i udzieli terminu do zmiany ustawy.
Tak widzę najbliższą przyszłość.
Komentarze